Kategoria: Wiedza o społeczeństwie
System ochrony praw człowieka w Unii Europejskiej
Obywatele państw należących do Unii Europejskiej korzystają, poza przedstawionymi, z uprawnień w zakresie ochrony praw człowieka wynikających z traktatów wspólnotowych. Traktat o Unii Europejskiej ustanowił obywatelstwo Unii. Każdy obywatel Unii (obywatele państw członkowskich) ma prawo do swobodnego poruszania się i przebywania na obszarze państw członkowskich, głosowania i kandydowania w wyborach lokalnych do Parlamentu Europejskiego w tym państwie członkowskim, w którym przebywa, prawo ochrony przez władze dyplomatyczne i konsularne wszystkich państw członkowskich oraz zgłaszania petycji do Parlamentu Europejskiego i Mediatora-Rzecznika Praw Obywatelskich Unii (Ombudsmana). Skargi mogą dotyczyć przypadków złego zarządzania i funkcjonowania organów Unii (z wyjątkiem Trybunału Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji). Rzecznik przeprowadza kontrole z własnej inicjatywy lub na podstawie skarg przedstawionych bezpośrednio przez zainteresowanych, bądź też przez posła Parlamentu Europejskiego. Jeśli rzecznik stwierdza nieprawidłowości, przedstawia daną sprawę odnośnej instytucji, która w ciągu 3 miesięcy informuje go o swoim stanowisku. Pierwszym mediatorem- -rzecznikiem – Ombudsmanem Unii Europejskiej, został w 1995 r. Magnus Sóderman z Finlandii. Urzędnicy Unii Europejskiej mogą bronić swoich praw w Sądzie Pierwszej Instancji Trybunału Sprawiedliwości.
Integracja europejska
Idea integracji Europy zrodziła się ponad 1000 lat temu. Trudna była jednak do urzeczywistnienia. To, co się stało w czasie drugiej wojny światowej, wyzwoliło powszechną wolę współczesnej integracji społeczeństw Europy Zachodniej. Jakie były motywy powszechnej woli integracji społeczeństw i państw? Motywów było wiele, można je sformułować w pięciu punktach: ludobójstwo – oraz poszukiwanie przez Europejczyków nowej tożsamości po przyzwoleniu na szowinizm i rasizm, powstrzymanie komunistycznej ekspansji, zagwarantowanie pokoju i bezpieczeństwa, potrzeba wolności i swobody poruszania się w świecie, potrzeba życia w cywilizowanych warunkach, które mógł zapewnić wspólny rynek, nadzieja na odzyskanie pozycji na arenie międzynarodowej przez państwa europejskie, którą utraciły na rzecz mocarstw światowych: Stanów Zjednoczonych i ZSRR. Co to jest integracja? Integracja to „wytwarzanie całości z drobnych cząstek”. Polega na procesie łączenia, scalania, syntezy mniejszych jednostek w większe. Integracja może obejmować różnorodne sfery życia społecznego dla wspólnych korzyści, gospodarkę i politykę. Bardzo ważna dla integracji jest kultura, gdyż tworzy świat znaczeń, symboli i wartości, dzięki którym ludzie mogą się porozumiewać. Komunikowanie się ludzi, a więc przekazywanie znaczeń i symboli to również wzajemne potwierdzanie przynależności do tej samej zbiorowości. Towarzyszy ono przełamywaniu barier lokalnych, regionalnych, wreszcie narodowych.
Ruch europejski
Pomysł utworzenia „Stanów Zjednoczonych Europy” padł w 1946 r. z ust Winstona Churchilla. Niemal równocześnie zaczęły się pojawiać również inne koncepcje zacieśnienia współpracy między europejskimi państwami. Prezentowali je wybitni politycy, dziś nazywani Ojcami Europy: Konrad Adenauer, Robert Schuman, Jean Monnet, Paul-Henri Spaak i Alcide de Gasperi. Spośród wielu Polaków szczególny wkład w zakresie integracji Polski z Zachodem wnieśli: Jan Karski, Jerzy Giedroyc, Jerzy Rotzinger, Władysław Bartoszewski, Jan Kułakowski i Tadeusz Mazowiecki. W maju 1948 r. odbył się w Hadze kongres europejski, na którym przyjęto deklarację polityczną wzywającą do zjednoczenia państw europejskich. W październiku 1948 r. powstała w Brukseli organizacja pod nazwą Ruch Europejski, której celem było propagowanie idei integracji Europy. Organizacja ta prowadzi działalność w dalszym ciągu. W ramach Ruchu Europejskiego funkcjonują rady krajowe, m.in. Polska Rada Ruchu Europejskiego, kluby europejskie w szkołach. Ruch Europejski doprowadził do powstania w dniu 5 maja 1949 r. Rady Europy, pierwszej międzyrządowej organizacji współpracy. Radę Europy utworzyło 10 państw: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Dania, Wielka Brytania, Irlandia, Norwegia, Szwecja i Włochy. Dziś do Rady Europy należy 41 państw. Polska została przyjęta 26 listopada 1991 r.
Wspólnoty Europejskie
W dniu 18 kwietnia 1951 r. sześć państw: Francja, Holandia, Luksemburg, Republika Federalna Niemiec i Włochy na mocy podpisanego traktatu paryskiego powołały na 50 lat Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Traktat paryski wszedł w życie w 1952 r. Na jego mocy sektory węglowy i stalowy krajów członkowskich zostały poddane wspólnej międzynarodowej kontroli. Powołano do życia ponadpaństwowe organy Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali: Wysoką Władzę, Radę Ministrów, Zgromadzenie Parlamentarne, Trybunał Sprawiedliwości oraz Radę Ekonomiczno-Społeczną. Traktat stał się początkiem dalszej integracji europejskiej. Nie powiodły się próby utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obronnej. Powołana do życia w 1954 r. Unia Zachodnioeuropejska, z siedzibą w Londynie także takiej roli nie spełniała, ponieważ priorytetowy w zakresie polityki obronnej okazał się pakt północnoatlantycki (NATO), powstały na mocy traktatu waszyngtońskiego z kwietnia 1949 r. Po niepowodzeniu inicjatywy powołania Europejskiej Wspólnoty Obronnej kolejne działania na rzecz integracji europejskiej podjęto 1 czerwca 1955 r. w Mesynie. Wyłoniono komitet do opracowania obszarów integracyjnych pod przewodnictwem PH. Spaaka. Raport P.H. Spaaka stał się podstawą utworzenia dwóch odrębnych wspólnot: Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej. Decyzję o powołaniu wyżej wymienionych wspólnot podjęto na mocy traktatów rzymskich, podpisanych 25 marca 1957 r., które weszły w życie 1 stycznia 1958 r.
Proces łączenia organów wspólnotowych
Od 1 stycznia 1958 r. funkcjonowały trzy Wspólnoty Europejskie w tym samym składzie państwowym i trzy struktury organów zarządzających. W 1965 r. podjęto decyzję, o fuzji organów wspólnot. Proces łączenia organów wspólnotowych trwał do 1 lipca 1967 r. Jako pierwsze udało się powołać wspólne Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne pod nową nazwą Parlament Europejski i Trybunał Sprawiedliwości, w następnej kolejności Radę Ministrów, Wysoką Władzę przekształcono w Komisję Wspólnot Europejskich oraz Komitet Stałych Przedstawicieli Rządowych. Z biegiem lat okazało się, że konieczna jest współpraca w liczniejszym gronie państw i w nowych dziedzinach w celu rozwiązywania wspólnych problemów, z którymi poszczególne kraje nie są w stanie same się uporać.
Loading ...
